Podczas Walnego Zjazdu Delegatów PTETiS, w dn. 28.10.2024 roku, został jednogłośnie przyjęty wniosek o ustanowienie Patronem 2025 Roku prof. Henryka Tuni, wieloletniego pracownika i dziekana Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej, związanego również z Politechniką Świętokrzyską. Prof. Tunia zorganizował Zakład Elektroniki Przemysłowej przy powstałym w 1970 roku Instytucie Sterowania i Elektroniki Przemysłowej, i został jego pierwszym kierownikiem. Funkcję tę pełnił aż do 1997 roku (z dwuletnią przerwą, wynikającą z jego aktywności międzynarodowej). Profesor Henryk Tunia otrzymał ponadto trzy tytuły Doktora honoris causa oraz jest uznawany za twórcę Energoelektroniki w Polsce!
Poniżej życiorys Patrona Roku 2025 opracowany przez bliskiego współpracownika, prof. Romana Barlika:
Prof. dr inż. Henryk Józef Tunia urodził się w 1925 roku w Łańcucie, w rodzinie nauczycielskiej. Tam też ukończył Liceum matematyczno fizyczne zdając maturę w 1944 roku przed Tajną Komisją Egzaminacyjną.
W 1950 r. ukończył Wydział Elektryczny Politechniki Śląskiej w Gliwicach, uzyskując tytuł mgr inż. w zakresie maszyn elektrycznych. Już 1 marca 1949 roku rozpoczął pracę zawodową w Biurze Projektowania Zakładów Przemysłu Metalowego i Elektrotechnicznego „PROZAMET” w Gliwicach, skąd w 1951 r. zostaje przeniesiony służbowo do Biura Projektów i Studiów Budownictwa Specjalnego w Warszawie. W 1954 roku rozpoczął Studia aspiranckie na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, podejmując równolegle pracę w Zakładzie Zautomatyzowanych Napędów Elektrycznych w Instytucie Elektrotechniki w Warszawie-Międzylesiu. W grudniu 1966 r. podjął pracę w ówczesnej Katedrze Napędów Elektrycznych na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W roku 1970 – z połączenia Katedr Napędów Elektrycznych oraz Podstaw Automatyki i Elektroniki Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej zostaje utworzony Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej, w którym prof. Henryk Tunia zorganizował nowy Zakład Elektroniki Przemysłowej. Został jego pierwszym kierownikiem, którą to funkcję pełnił (z dwuletnią przerwą w czasie pobytu jako Visiting Professor na Uniwersytecie w Guonajuato, Meksyk, 1985-87) aż do przejścia na emeryturę.
Uzyskał stopień naukowy doktora, tytuł profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego odpowiednio w latach 1960, 1974 i 1981. W 1968 r. został mianowany docentem. Rozprawa doktorska pt. „Analiza i synteza napędu z silnikiem prądu stałego o tyratronowym sterowaniu”, była pierwszą w kraju pracą naukową z zakresu energoelektroniki.
Jako prodziekan (1969-71) oraz dziekan (1971-81) Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej Profesor zainicjował, zorganizował i uruchamił w połowie lat siedemdziesiątych ub. stulecia po raz pierwszy w Polsce specjalność ENERGOELEKTRONIKA. Z Jego inicjatywy powstały też nowoczesne i unikalne (również w skali międzynarodowej) laboratoria energoelektroniki, układów elektronicznych oraz modelowania analogowego i cyfrowego dla potrzeb dydaktyki oraz badań naukowych.
W roku 1976 został powołany na przewodniczącego Zespołu Dydaktyczno Wychowawczego Elektrotechniki w ówczesnym MNSzWiT, gdzie prowadził aktywną działalność nad unowocześnieniem programów nauczania na wydziałach elektrycznych polskich uczelni technicznych.
Kierował wieloma projektami dla przemysłu krajowego (m.in. napęd nawrotny pr. st. o mocy 220 kW zasilany z prostowników rtęciowych – dla Huty „Bobrek”, pierwszy w kraju tyrystorowy napęd nawrotny 22 kW – dla Zakładów Metalowych „Poręba”, elektroniczny system sterowania napędu wirówki przeciążeniowej – dla Instytutu Medycyny Lotniczej, napędy prądu przemiennego dla prototypu przędzarki włókna sztucznego – dla „Stilonu” w Gorzowie Wlkp., prototypowe rozwiązania układów energoelektronicznych dla grzejnictwa indukcyjnego – dla Przedsiębiorstwa Projektowania i Wyposażenia Odlewni w Bytomiu, układy rezerwowego zasilania dla szpitali, seria prototypowych zasilaczy wysokonapięciowych dla laserów i obróbki jonowej). Współpraca z przemysłem zaowocowała ponadto 35 patentami, których Profesor jest autorem i współautorem.
Był powoływany do Rad Naukowych różnych jednostek (Instytut Motoryzacji w W-wie, Instytut Fizyki PW, Instytut Elektrotechniki w Politechnice Rzeszowskiej i Białostockiej, Instytut Elektrotechniki w W-wie Międzylesiu, gdzie od 1993 roku pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej).
W roku 1994 Profesor Tunia wybrany został na „prezydenta” Komitetu Organizacyjnego (National Organizing Committee) Międzynarodowej Konferencji „Power Electronics and Motion Control – PEMC’94”, która odbyła się we wrześniu 1994 r. w Warszawie. W 50 rocznicę jej powstania, w 2021 r. w Gliwicach, organizację przejęli jego wychowankowie.
Wyrazem uznania i autorytetu jakim środowisko elektryków darzyło Prof. Henryka Tunię był wybór do takich ważnych dla nauki polskiej ciał kolegialnych jak Komitet Badań Naukowych (członek przez dwie kadencje) oraz Centralna Komisja ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych (1994). Otrzymał 3 tytuły Doktora honoris causa: Uniwersytetu Zielonogórskiego, Politechniki Świętokrzyskiej i Politechniki Białostockiej.
Wypromował 48 doktorów, z których 6 uzyskało stopień doktora habilitowanego, a 4 otrzymało tytuły profesora. Był opiekunem ponad 120 prac dyplomowych magisterskich i inżynierskich.
Po uzyskaniu statusu osoby emerytowanej został zatrudniony w Politechnice Świętokrzyskiej.
Prof. dr inż. Henryk Józef Tunia urodził się w 1925 roku w Łańcucie, w rodzinie nauczycielskiej. Tam też ukończył Liceum matematyczno fizyczne zdając maturę w 1944 roku przed Tajną Komisją Egzaminacyjną. W 1950 r. ukończył Wydział Elektryczny Politechniki Śląskiej w Gliwicach, uzyskując tytuł mgr inż. w zakresie maszyn elektrycznych. Już 1 marca 1949 roku rozpoczął pracę zawodową w Biurze Projektowania Zakładów Przemysłu Metalowego i Elektrotechnicznego „PROZAMET” w Gliwicach, skąd w 1951 r. zostaje przeniesiony służbowo do Biura Projektów i Studiów Budownictwa Specjalnego w Warszawie.
W 1954 roku rozpoczął Studia aspiranckie na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, podejmując równolegle pracę w Zakładzie Zautomatyzowanych Napędów Elektrycznych w Instytucie Elektrotechniki w Warszawie-Międzylesiu. W grudniu 1966 r. podjął pracę w ówczesnej Katedrze Napędów Elektrycznych na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W roku 1970 – z połączenia Katedr Napędów Elektrycznych oraz Podstaw Automatyki i Elektroniki Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej zostaje utworzony Instytut Sterowania i Elektroniki Przemysłowej, w którym prof. Henryk Tunia zorganizował nowy Zakład Elektroniki Przemysłowej. Został jego pierwszym kierownikiem, którą to funkcję pełnił (z dwuletnią przerwą w czasie pobytu jako Visiting Professor na Uniwersytecie w Guonajuato, Meksyk, 1985-87) aż do przejścia na emeryturę.
Uzyskał stopień naukowy doktora, tytuł profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego odpowiednio w latach 1960, 1974 i 1981. W 1968 r. został mianowany docentem. Rozprawa doktorska pt. „Analiza i synteza napędu z silnikiem prądu stałego o tyratronowym sterowaniu”, była pierwszą w kraju pracą naukową z zakresu energoelektroniki.
Opublikował 14 pozycji książkowych z zakresu elektroniki przemysłowej, energoelektroniki i automatyki napędu elektrycznego, które służyły wielu pokoleniom energoelektroników w kraju. Na szczególną uwagę zasługuje:
– monografia pt. „Układy elektroniczne w automatyce napędowej” (WNT, Warszawa, 1969 i 1971),
– podręcznik „Podstawy energoelektroniki” (WNT Warszawa, 1975, 1980, 1987),
– skrypt centralny „Podstawy automatyki napędu elektrycznego” (PWN Warszawa, 1978, 1983), który po raz pierwszy w kraju przedstawia układy regulacji częstotliwościowej silników prądu przemiennego na podstawie o opisu dynamiki za pomocą wektorów przestrzennych,
– monografia „Układy energoelektroniczne, obliczanie, modelowanie i projektowanie” (WNT Warszawa, 1982), przedstawiająca sposób systematyczny metodykę projektowania przekształtników energoelektronicznych,
– książka „Automatyka napędu przekształtnikowego” (PWN Warszawa, 1987),
– podręcznik akademicki „Teoria przekształtników” (Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1992, 2003);
– wydana w jęz. angielskim monografia „Automatic Control of Converter – Fed Drives” (PWN – ELSEVIER, W – wa, Amsterdam – London – New York – Tokyo, 1994),
– monografia pt. „Przemienniki częstotliwości” (Wyd. Politechniki Białostockiej, 1993),
– książka pt. „Energoelektronika” (WNT, Warszawa 1994),
– podręcznik „Energoelektronika w pytaniach i odpowiedziach” (WNT Warszawa, 1996).
Jako prodziekan (1969-71) oraz dziekan (1971-81) Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej Profesor zainicjował, zorganizował i uruchamił w połowie lat siedemdziesiątych ub. stulecia po raz pierwszy w Polsce specjalność ENERGOELEKTRONIKA. Z Jego inicjatywy powstały też nowoczesne i unikalne (również w skali międzynarodowej) laboratoria energoelektroniki, układów elektronicznych oraz modelowania analogowego i cyfrowego dla potrzeb dydaktyki oraz badań naukowych.
W roku 1976 został powołany na przewodniczącego Zespołu Dydaktyczno Wychowawczego Elektrotechniki w ówczesnym MNSzWiT, gdzie prowadził aktywną działalność nad unowocześnieniem programów nauczania na wydziałach elektrycznych polskich uczelni technicznych.
Kierował wieloma projektami dla przemysłu krajowego (m.in. napęd nawrotny pr. st. o mocy 220 kW zasilany z prostowników rtęciowych – dla Huty „Bobrek”, pierwszy w kraju tyrystorowy napęd nawrotny 22 kW – dla Zakładów Metalowych „Poręba”, elektroniczny system sterowania napędu wirówki przeciążeniowej – dla Instytutu Medycyny Lotniczej, napędy prądu przemiennego dla prototypu przędzarki włókna sztucznego – dla „Stilonu” w Gorzowie Wlkp., prototypowe rozwiązania układów energoelektronicznych dla grzejnictwa indukcyjnego – dla Przedsiębiorstwa Projektowania i Wyposażenia Odlewni w Bytomiu, układy rezerwowego zasilania dla szpitali, seria prototypowych zasilaczy wysokonapięciowych dla laserów i obróbki jonowej). Współpraca z przemysłem zaowocowała ponadto 35 patentami, których Profesor jest autorem i współautorem.
Był powoływany do Rad Naukowych różnych jednostek (Instytut Motoryzacji w W-wie, Instytut Fizyki PW, Instytut Elektrotechniki w Politechnice Rzeszowskiej i Białostockiej, Instytut Elektrotechniki w W-wie Międzylesiu, gdzie od 1993 roku pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej). W roku 1994 Profesor Tunia wybrany został na „prezydenta” Komitetu Organizacyjnego (National Organizing Committee) Międzynarodowej Konferencji „Power Electronics and Motion Control – PEMC’94”, która odbyła się we wrześniu 1994 r. w Warszawie. W 50 rocznicę jej powstania, w 2021 r. w Gliwicach, organizację przejęli jego wychowankowie. Wyrazem uznania i autorytetu jakim środowisko elektryków darzyło Prof. Henryka Tunię był wybór do takich ważnych dla nauki polskiej ciał kolegialnych jak Komitet Badań Naukowych (członek przez dwie kadencje) oraz Centralna Komisja ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych (1994).
Otrzymał 3 tytuły Doktora honoris causa: Uniwersytetu Zielonogórskiego, Politechniki Świętokrzyskiej i Politechniki Białostockiej. Wypromował 48 doktorów, z których 6 uzyskało stopień doktora habilitowanego, a 4 otrzymało tytuły profesora. Był opiekunem ponad 120 prac dyplomowych magisterskich i inżynierskich. Po uzyskaniu statusu osoby emerytowanej został zatrudniony w Politechnice Świętokrzyskiej.